Podatek i podatnik

Rodzajów podatku jest mnóstwo, dochodowy, VAT, CIT, od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych i wiele, wiele innych. Jednak z uwagi na fakt, że to w kwietniu mamy obowiązek rozliczenia się z fiskusem, dzisiaj skupimy się na podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli PIT, od którego nie da się tak łatwo uciec.

Podatek dochodowy, to taki podatek, który należy się państwu w sytuacji, gdy osiągniemy DOCHÓD. Zatem każdy z nas, kto osiąga jakąś nadwyżkę przychodów nad kosztami – ma jakiś zysk – podlega obowiązkowi podatkowemu.

Podatek dochodowy jest podatkiem osobistym, co oznacza, że podatnikiem jest każda osoba fizyczna osiągająca dochód. Jedynie w przypadku małżonków ustawodawca pozwolił im na wspólne opodatkowanie ich dochodów, o ile wystąpią ze stosownym wnioskiem.

Przedmiot opodatkowania

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody. Źródło ich pochodzenia może być różnorakie, dlatego poniżej wskazujemy katalog tzw. źródeł przychodów, a są nimi m.in:

• stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza;
• emerytura lub renta;
• działalność wykonywana osobiście,
• pozarolnicza działalność gospodarcza,
• działy specjalne produkcji rolnej,
• najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze;
• odpłatne zbycie:
  • nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  • spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  • prawa wieczystego użytkowania gruntów;
• działalność prowadzona przez zagraniczne spółki kontrolowane przez osobę zamieszkałą na terytorium RP.

WAŻNE: Kwota uzyskana z powyższych tytułów nie jest dochodem, a przychodem! To oznacza, że nie bezpośrednio od niej odprowadzamy do fiskusa podatek.

Wzór krok 1: PRZYCHÓD

Koszt uzyskania przychodu

Uzyskanie przychodu jest zazwyczaj poprzedzone poniesieniem pewnych kosztów, aby móc osiągnąć zysk. Dlatego ustawodawca wprowadził pojęcie kosztu uzyskania przychodu.

W działalności gospodarczej uwzględnia się koszty służące zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Zaliczeniu do kosztów podatkowych podlegają więc różnego rodzaju ogólne wydatki związane z funkcjonowaniem firmy, takie, które jedynie pośrednio związane są z osiąganymi przez podatnika przychodami.

Koszty uzyskania przychodów uzyskanych ze stosunku pracy (tzw. koszty pracownicze) określa się wg narzuconych odgórnie stawek, w zależności od liczby stosunków pracy oraz miejsca jej wykonywania (dojazd do miejsca pracy, czy nie). Rocznie kwoty te wynoszą odpowiednio:

1. jeden stosunek pracy, w miejscu zamieszkania – 1.335 zł;
2. wiele stosunków pracy, w miejscu zamieszkania – 2.002 zł 05 gr;
3. jeden stosunek pracy, z dojazdem do miejsca pracy – 1.668 zł 72 gr;
4. wiele stosunków pracy, z dojazdem do miejsca pracy – 2.502 zł 56 gr.

Odliczenie kosztów uzyskania przychodu od samego przychodu daje w wyniku prostego matematycznego równania dochód, od którego liczy się kwotę podatku dochodowego.

Wzór krok 2: PRZYCHÓD – KOSZT UZYSKANIA PRZYCHODU = DOCHÓD

Sposoby obliczania podatku

Po obliczeniu dochodu, kolejnym krokiem w obliczeniu kwoty podatku jest odjęcie sumy składek na ubezpieczenia przekazywane do ZUS. Nie będziemy Was Drodzy Czytelnicy w tym miejscu zarzucać mnóstwem wyliczeń, gdyż naszym celem jest na tyle, na ile to możliwe, jasne wyjaśnienie jak płacimy podatek, dlatego w dużym uproszczeniu od dochodu należy teraz odjąć sumę składek na ZUS:

Wzór krok 3: DOCHÓD – SKŁADKI ZUS = PODSTAWA OPODATKOWANIA

Podatek dochodowy od osób fizycznych oblicza się i płaci się według skali podatkowej wynoszącej:

– 18% dla podstawy, która w roku nie przekroczyła 85 528zł

Wzór krok 4a: PODSTAWA x 18%

– 15 395zł 04gr + 32% nadwyżki ponad 85 528zł

Wzór krok 4b: (PODSTAWA – 85 528zł) x 32% + 15 395 zł 04gr

Oraz stawka 19% od dochodów uzyskanych z:

• pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej;
• kapitałów pieniężnych, przykładowo z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych;
• odpłatnego zbycia nieruchomości;
• zagranicznej spółki kontrolowanej uzyskanych przez podatnika mającego miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Zeznania podatkowe

Każdy podatnik zobowiązany jest w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu.

Podatnicy składają następujące zeznania:

• PIT-36 – składany przez podatników, którzy uzyskali przychody (dochody) opodatkowane na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej i nie wypełniają zeznania PIT-37. Formularz ten przede wszystkim składają podatnicy, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane według skali podatkowej, a także podatnicy, którzy uzyskali dochody z zagranicy,
• PIT-36L – składany przez podatników, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane 19% podatkiem. Formularz ten jest przeznaczony wyłącznie dla podatników rozliczających się indywidualnie,
• PIT-37 – składany przez podatników, którzy uzyskali przychody, opodatkowane na ogólnych zasadach według skali podatkowej, wyłącznie ze źródeł położonych na terytorium RP, za pośrednictwem płatników, i nie prowadzili pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej oraz działów specjalnych produkcji rolnej. Obowiązek złożenia zeznania nie dotyczy podatników, którym rocznego obliczenia podatku dokonał płatnik,
• PIT-38 – składany przez podatników, którzy uzyskali przychody opodatkowane 19% z odpłatnego zbycia papierów wartościowych

Mamy nadzieję, że w zarysie udało nam się przedstawić Wam Drodzy Czytelnicy istotę podatku dochodowego, z którego zeznanie przyjdzie nam złożyć w Urzędach Skarbowych. W razie pytań, chęci porady prawnej czy wątpliwości pozostajemy do Waszej dyspozycji. Zapraszamy do zapoznania się z poradą prawną: Ulgi podatkowe.