Zorganizowanie wycieczki to wcale niełatwe przedsięwzięcie. Nie chcąc się przejmować zamieszaniem związanym z przygotowaniami, tak by wszystko było zapięte na ostatni guzik, często udajemy się do fachowców – najczęściej biur podróży. Ale czy to jedyna kategoria firm? Kim jest organizator turystyki, a kim agent? A może jeszcze jakiś inny pośrednik? Na te pytania postaramy się w skrócie odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Nowa ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych wprowadziła pojęcie przedsiębiorcy turystycznego. Jeżeli wczytamy się w treść ustawy, zauważymy, że istnieją różni przedsiębiorcy turystyczni, wyróżniani na podstawie określonych kryteriów. Zgodnie bowiem z art. 4 pkt 7 ustawy za przedsiębiorcę turystycznego uważa się:
- organizatora turystyki,
- agenta turystycznego,
- przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych,
- dostawcę usług turystycznych – przedsiębiorcę w rozumieniu art. 431 Kodeksu cywilnego albo prowadzącego działalność odpłatną.
Przyjrzyjmy się każdemu z nich uważniej.
ORGANIZATOR TURYSTYKI
Organizatorem turystyki jest taki przedsiębiorca, który, zgodnie z definicją ustawową, „tworzy i sprzedaje lub oferuje do sprzedaży imprezy turystyczne, bezpośrednio lub za pośrednictwem innego przedsiębiorcy turystycznego lub razem z innym przedsiębiorcą turystycznym, lub też przedsiębiorcę turystycznego, który przekazuje dane podróżnego innemu przedsiębiorcy turystycznemu”.
W tym niezwykle zawiłym opisie, istotne są następujące elementy:
- tworzy imprezy turystyczne;
- sprzedaje lub oferuje do sprzedaży imprezy turystyczne.
A zatem organizator turystyki to taki przedsiębiorca, który po pierwsze przygotowuje imprezę turystyczną. Może to polegać na stworzeniu programu merytorycznego, dokonaniu rezerwacji w hotelu, umówieniu transportu, który ma przewieźć podróżnego z punktu A do punktu B, zapewnieniu przewodnika i wielu, wielu innych czynnościach o charakterze logistyczno-organizacyjnym. Ale samo stworzenie imprezy turystycznej nie czyni z przedsiębiorcy organizatora turystyki. Należy jeszcze tę imprezę sprzedawać, a więc oferować pakiet usług klientowi jako jedną, spójną całość do nabycia.
Co istotne ustawa nie nakazuje, aby sprzedaż imprezy następowała bezpośrednio od organizatora – może ona być sprzedawana także za pośrednictwem innego przedsiębiorcy (w tym nawet innego organizatora) lub razem z innym przedsiębiorcą (np. dwóch organizatorów – firma „Słoneczko” jest odpowiedzialna za sprzedaż programu, usługi przewodnickiej, wyżywienia, a firma „Samolocik” jest odpowiedzialna za sprzedaż lotów i noclegu).
Dla przyjęcia, że przedsiębiorca działa jako organizator, kluczowe jest stwierdzenie, czy jest on twórcą imprezy i czy ją sprzedaje. Brak któregokolwiek z tych elementów sprawia, że nie będziemy mieli do czynienia z organizatorem turystyki.
AGENT TURYSTYCZNY
Drugim przedsiębiorcą turystycznym, zdefiniowanym w ustawie jest agent turystyczny. Przez agenta, ustawa rozumie „przedsiębiorcę turystycznego innego niż organizator turystyki, który na podstawie umowy agencyjnej sprzedaje lub oferuje do sprzedaży imprezy turystyczne utworzone przez organizatora turystyki”.
Oznacza to, że agent turystyczny jest pośrednikiem pomiędzy organizatorem, a klientem. Agent nie tworzy swoich ofert, swoich imprez, a jedynie sprzedaje imprezy turystyczne tworzone przez organizatora/organizatorów turystyki. Ma to kluczowe znaczenie, gdyż to nie agent jest odpowiedzialny za wykonanie umowy o imprezę turystyczną, ale organizator.
PRZYKŁAD: Nasza wycieczka po zamkach Dolnego Śląska, zakupiona w firmie „Włóczykij” w Elblągu okazała się nieudana. Po powrocie zgłaszamy uwagi do pani Genowefy, która w „Włóczykiju” nam sprzedała wycieczkę, ale pani Genowefa kieruje nas do firmy „Duch Dolnego Śląska” z siedzibą w Ząbkowicach Śląskich, bo to oni byli organizatorem. I nasze zażalenie musimy kierować już gdzie indziej.
Dlatego przy zakupie wycieczki w biurze podróży, dokładnie czytajmy kto jest organizatorem imprezy – to on ma największe obowiązki względem klienta i to on odpowiada za prawidłową realizację umowy – nie agent!
Co ważne, agent turystyczny działa na podstawie umowy agencyjnej – umowy opisanej w Kodeksie cywilnym, której główną cechą jest to, że agent – będący odrębnym przedsiębiorcą – STALE pośredniczy przy zawieraniu umów z klientami na rzecz innego przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. Zatem agent musi wykonywać swoją rolę stale, a nie przypadkowo, jednorazowo.
PRZEDSIĘBIORCA UŁATWIAJĄCY NABYWANIE POWIĄZANYCH USŁUG TURYSTYCZNYCH
To nowa kategoria przedsiębiorców, wprowadzona nową ustawą. Do tej kategorii należą na pewno dawni „pośrednicy turystyczni”, a więc przedsiębiorcy, którzy na zlecenie klienta dokonywali różnych czynności związanych z zawieraniem umów turystycznych. Może więc to być także osoba działająca na rzecz przyszłego podróżnego – osoba, która za nas wyszuka naszą wymarzoną wycieczkę, zawrze odpowiednie umowy i… wyśle nas w tę podróż.
Takim przedsiębiorcą będzie też każdy, kto ułatwia np. rezerwowanie noclegów w hotelach, czy odszukiwanie przewodników turystycznych. Zatem, każdy przedsiębiorca działający jak znany portal booking.com – wyszukujący noclegi dla niezorganizowanych turystów – będzie właśnie tą kategorią przedsiębiorcy.
DOSTAWCA USŁUG TURYSTYCZNYCH – PRZEDSIĘBIORCA
Drugim rodzajem przedsiębiorców nieznanych wcześniej ustawie to właśnie dostawca usług turystycznych, będący przedsiębiorcą w rozumieniu art. 431 Kodeksu cywilnego. O kim tutaj właściwie mowa? Właściwie o każdym innym przedsiębiorcy (osobie prowadzącej działalność gospodarczą), który nie został wymieniony i opisany powyżej. A zatem będzie to kategoria takich firm, jak firmy transportowe i przewozowe, wynajmujących samochody, czy oferująca profesjonalną fotografię z podróży (np. w strojach ludowych).
Istotne wątpliwości rodzą się przy przedsiębiorcach oferujących usługi hotelowe, oraz usługi przewodników turystycznych i pilotów wycieczek. Ich odrębne uregulowanie, poza nową ustawą może rodzić niejasności, czy są to także dostawcy usług turystycznych w rozumieniu nowej ustawy.
Jak widać, nowa ustawa wprowadziła nam nowe pojęcie przedsiębiorcy turystycznego, rozróżniając różne jego typy. Mamy nadzieję, że powyższy artykuł choć w pewnym stopniu uczynił przejrzystszym ten podział. Jeżeli jednak chcielibyście się dowiedzieć czegoś więcej – zapraszamy do kontaktu!
