Jak już wspominaliśmy TUTAJ, wystąpienie przeciwko dłużnikowi z pozwem o zapłatę zaległych faktur nie zawsze musi się wiązać z koniecznością odbywania wizyt w sądzie oraz uczestniczenia w rozprawach. Wnioskując o wydanie nakazu zapłaty możemy uzyskać tytuł egzekucyjny niejako „drogą korespondencyjną” z sądem. Kiedy i w jakich okolicznościach można to osiągnąć?

Czym właściwie jest nakaz zapłaty? W uproszczeniu można stwierdzić, że nakaz zapłaty jest szczególnym rodzajem wyroku. Szczególnym dlatego, że jeżeli dłużnik podejmie odpowiednie działania, zasadniczo łatwo pozbawić go mocy prawnej. Z drugiej jednak strony, jeżeli dojdzie do uprawomocnienia się nakazu zapłaty, staje się on tytułem wykonawczym umożliwiającym prowadzenie egzekucji komorniczej.

Nakaz zapłaty może zostać wydany tylko w przypadkach określonych w ustawie i musimy dodatkowo zawnioskować o jego wydanie. Jeżeli wniesiemy pozew o zapłatę zaległych faktur bez żądania wydania nakazu zapłaty, sąd rozpatrzy sprawę w trybie zwykłym, czyli wyznaczy termin rozprawy.

Nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym

Jednym z postępowań, w którym może zostać wydany nakaz zapłaty jest postępowanie nakazowe. Można je zainicjować w następujących przypadkach:

1. nasze roszczenie jest pieniężne i jednocześnie nasze roszczenie jest udokumentowane jednym z poniższych dokumentów:
   1. dokumentem urzędowym;
   2. zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
   3. wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem o uznaniu długu;
   4. zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym;
2. nasze roszczenie wynika z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości;
3. nasze roszczenie wynika z umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku i dochodzimy należności na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych – w uproszczeniu: jeśli dochodzimy roszczenia o zapłatę od drugiego przedsiębiorcy.

Jeżeli sąd stwierdzi zasadność naszego roszczenia, wyda na posiedzeniu niejawnym nakaz zapłaty, w którym orzeknie, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia jego doręczenia zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty. Jednocześnie taki nakaz stanowi tytuł zabezpieczenia – oznacza to, że możemy z nim od razu pójść do komornika z wnioskiem o dokonanie zabezpieczenia majątku dłużnika do wysokości roszczenia wskazanego w nakazie.

Środkiem obrony pozwanego dłużnika, który otrzymał nakaz, a przykładowo zdążył już uiścić zapłatę, są zarzuty. Wnosi się je w terminie dwóch tygodni od dnia odebrania przesyłki sądowej zawierającej nakaz zapłaty. Od zarzutów uiszcza się odpowiednią opłatę sądową. Wniesienie opłaconych zarzutów w terminie pozbawia nakaz zapłaty mocy prawnej, a sąd wyznacza w tej sprawie rozprawę.

UWAGA: Jeżeli dłużnik postanowi nie odbierać takiej przesyłki, wróci ona do sądu i zostanie uznana za doręczoną, a nakaz się uprawomocni oraz umożliwi wierzycielowi prowadzenie egzekucji komorniczej. Wyjątek będzie stanowić sytuacja, kiedy nakaz nie może być doręczony, ponieważ miejsce pobytu dłużnika nie jest znane lub doręczenie nie może nastąpić w Polsce – wówczas sąd ma obowiązek z urzędu uchylić nakaz.

Nakaz zapłaty co do którego nie wniesiono skutecznie zarzutów staje się prawomocny i jako taki podlega wykonaniu w drodze egzekucji.

Nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym może być wydany, gdy dochodzimy od dłużnika roszczenia pieniężnego, jeżeli jednocześnie:

1. roszczenie nie jest oczywiście bezzasadne;
2. przytoczone okoliczności nie budzą wątpliwości;
3. zaspokojenie roszczenia nie jest zależne od świadczenia wzajemnego;
4. miejsce pobytu jest znane i doręczenie mu nakazu może nastąpić na terenie Polski.

Procedura przebiega podobnie, jak to opisano w przypadku postępowania nakazowego. Jedyne istotne różnice są następujące:

1. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nie stanowi tytułu zabezpieczenia – chcąc zabezpieczyć dochodzone roszczenie, wnosząc pozew musimy o to dodatkowo zawnioskować;
2. od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wnosimy sprzeciw, a nie zarzuty; skutek wniesienia sprzeciwu jest identyczny, niemniej jednak a odróżnieniu od zarzutów, sprzeciw nie podlega opłacie sądowej.

Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU)

Jest to szczególny rodzaj postępowania upominawczego, o którym na pewno większość Czytelników na pewno słyszała za sprawą mediów. Cała procedura przebiega tylko i wyłącznie za pośrednictwem Internetu, zaś nakaz zapłaty wydaje Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny, zwany e-Sądem. Z racji wyjątkowości tego postępowania, poświęcimy mu cały osobny artykuł, w tym miejscu jedynie zaznaczając, że taki tryb postępowania istnieje.

Jak widać, nie zawsze uzyskanie sądowego tytułu do prowadzenia egzekucji przeciwko dłużnikowi musi wiązać się z odbywaniem osobistych wizyt w sądzie. Jeżeli zainteresował Was ten temat lub chcielibyście skonsultować Wasz indywidualny przypadek – zapraszamy do kontaktu z Zespołem KANCLEX!