Spółka jawna, jak każda ze spółek handlowych, jest przedsiębiorcą i prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Kluczowym substratem tworzącym spółkę jawną są osoby, czyli wspólnicy. Warto zaznaczyć, że wspólnikiem niekoniecznie musi być człowiek, gdyż prawo dopuszcza możliwość tworzenia i przystępowania do spółek innym istniejącym podmiotom prawnym, jak chociażby spółkom kapitałowym.
Umowa spółki
Wspólnicy zawiązują spółkę jawną poprzez zawarcie umowy spółki, która musi zostać sporządzona na piśmie, pod rygorem nieważności. Od stycznia 2015 roku istnieje także możliwość zawarcia umowy spółki przy wykorzystaniu wzorca, udostępnionego w Internecie przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Dla jego skuteczności wymagane jest wypełnienie formularza umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym i opatrzenie umowy kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.
Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
- firmę – musi obejmować nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna” (dopuszczalny skrót: sp.j.);
- siedzibę spółki;
- określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość:
- wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki;
- w razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe;
- w przypadku zawarcia lub zmiany umowy spółki przy wykorzystaniu wzorca umowy, wkład wspólnika może być wyłącznie pieniężny.
- przedmiot działalności spółki;
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Spółka jawna podlega obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS. Spółka powstaje i może działać jako podmiot prawny od momentu dokonania wpisu w rejestrze. Jeżeli po zawarciu umowy spółki, lecz przed dokonaniem wpisu w rejestrze podejmowane były działania przez osoby działające na rzecz spółki, odpowiadają one osobiście i solidarnie za zaciągnięte w tym okresie zobowiązania.
Majątek i odpowiedzialność za zobowiązania
Zgodnie z KSH, majątek spółki tworzony jest przez wszelkie mienie wniesione jako wkład oraz nabyte przez spółkę w czasie jej trwania. Oznacza to, iż spółka jawna – inaczej niż spółka cywilna – posiada swój własny majątek, odrębny od majątku wspólników. To właśnie tym majątkiem odpowiada w pierwszej kolejności za swoje zobowiązaniu, zaś wierzyciel kieruje swoje roszczenia w pierwszej kolejności do majątku spółki, a nie do wspólników. Dzięki temu wspólnicy prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki jawnej zyskują ochronę swoich majątków osobistych.
Czy jednak ta ochrona jest pełna, a wspólnik może liczyć na to, że nigdy nie będzie odpowiadał za długi swojej spółki? Otóż nie do końca. Przepisy KSH konstruują tzw. subsydiarną odpowiedzialność wspólnika spółki jawnej. Zgodnie z nimi wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Zatem wierzyciel w pierwszej kolejności kieruje swoje roszczenia do samej spółki i jej majątku. Dopiero wówczas, gdy nie zostanie z niego zaspokojony, może wystąpić przeciwko wspólnikom i im majątkom prywatnym. Niemniej jednak aby zabezpieczyć interes wierzyciela, ma on prawo złożyć pozew o zapłatę swoich należności wcześniej, jeszcze zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Warto również zaznaczyć, iż nowy wspólnik, który przystępuje do spółki po jej zawiązaniu, odpowiada także za zobowiązania spółki powstałe przed dniem swojego przystąpienia.
Zapraszamy do lektury porady prawnej poświęconej drugiej ze spółek osobowych – spółce partnerskiej. Tymczasem, jeżeli zainteresowała Was spółka jawna jako możliwa forma prowadzenia przez Was działalności gospodarczej, pozostajemy do Waszej dyspozycji, udzielimy wszelkich koniecznych porad oraz pomożemy sporządzić odpowiednie dokumenty.
KANCLEX Porady Prawne Gdynia
