Sama konstrukcja prawna ulgi ma na celu obniżenie bądź to podstawy opodatkowania (o niej pisaliśmy dwa tygodnie temu), bądź wysokości samego podatku, który będziemy musieli uiścić w Urzędzie Skarbowym. Może ona przybierać przeróżne formy. Ustawodawca przewidział ulgi w postaci:

• zwolnienia – które oznacza, że dany przedmiot nie podlega opodatkowaniu;
• odliczenia – które oznacza, że z powodu wykonania określonej czynności, jej koszt (lub część) można odjąć od podstawy opodatkowania;
• obniżki oraz zmniejszenia.

WAŻNE: W zależności od rodzaju ulgi, można z niej skorzystać na różnym etapie rozliczania podatku – odliczyć od dochodu, lub od podatku.

Ulgi odliczane od dochodu

Na wstępnym etapie wyliczania należnego Skarbowi Państwa podatku każdy z nas oblicza dochód, jaki osiągnął w poprzednim roku kalendarzowym. Po jego wyliczeniu warto na chwilę się zatrzymać, aby rozważyć, czy nie przysługują nam jakieś ulgi, które na tym etapie możemy odliczyć. Bardzo często nie zdajemy sobie sprawy z istnienia niektórych z nich. A wiedza ta czasem sporo nas w okienku kasy drogo kosztuje. Dlatego warto przyjrzeć się im choć na mgnienie oka z trochę bliższej perspektywy.

Do ulg odliczanych od dochodu należą:

1. Składki ZUS – te najczęściej pamiętamy, aby zawrzeć w zeznaniu podatkowym, gdyż pracodawcy przesyłają nam tzw. PIT-11, w którym zawiera informację o opłaconych za nas składkach.
2. Darowizny na kościół, cel charytatywno-opiekuńczy kościelnej osoby prawnej (np. dom dziecka prowadzony przez siostry zakonne) lub cel pożytku publicznego – konieczne jest przedstawienie dowodu przekazania darowizny, np. w postaci dowodu wpłaty na rachunek lub pokwitowanie jej odbioru.
3. Oddana krew – to również darowizna, którą możemy odliczyć od dochodu. Na podstawie zaświadczenia z jednostki krwiodawstwa o ilości oddanej krwi możemy poczynić stosowne odliczenie.
4. Ulga internetowa – obliczana na podstawie rachunków za dostarczaną sieć. UWAGA: Przysługuje tylko przez dwa lata podatkowe, następujące bezpośrednio po sobie – czyli nie można jej wykorzystać przez jeden rok, a potem np. po dwóch latach przerwy.
5. Ulga rehabilitacyjna – jeżeli w roku podatkowym poddawaliśmy się rehabilitacji możemy odliczyć szereg poniesionych kosztów, takich jak opłacenie dojazdu do miejsca prowadzenia zabiegów, koszty osoby przewodnika lub psa asystenta, koszty leków, sprzętu czy samych zabiegów koniecznych dla naszego zdrowia. Dowodem, że były one niezbędne, będzie dokumentacja medyczna od lekarza oraz dowody uiszczenia powyższych kosztów.
6. Ulga uczniowska – przysługuje na podstawie decyzji organu podatkowego.
7. Ulga na pomoc domową – jedna z ciekawszych ulg, która pozwala nam obniżyć nasz dochód o koszty jakie ponosimy z tytułu korzystania z pomocy domowej. Podstawą do odliczenia tej ulgi jest umowa aktywizacyjna oraz dowód opłacenia składek ZUS.
8. Ulga budowlana – odliczeniu podlegają wydatki poniesione z tytułu budowy lub remontu domu, mieszkania. Jej obliczenia dokonujemy w oparciu o faktury i rachunki potwierdzające wydatki poniesione na ten cel.
9. Zwrot nienależnych świadczeń – w przypadku wykonania nienależnego świadczenia i następnie jego zwrotu, na podstawie dokumentu o podstawie prawnej zwrotu oraz jego kwocie możemy skorzystać z tej ulgi.

WAŻNE: Nie wszystkie ulgi przysługują w pełnej wysokości kosztów. Ustawodawca często określa górną granicę, jakiej nie można przekroczyć przy odliczeniach od dochodu. Dlatego warto przy korzystaniu z nich zapoznać się z informacjami na stronach Ministerstwa Finansów, czy Izb Skarbowych o maksymalnej wysokości ulgi.

Ulgi odliczane od podatku

Drugim rodzajem ulg, są ulgi odliczane już od podatku. A zatem dopiero na etapie, na którym obliczymy naszą podstawę opodatkowania ([dochód – ulgi] x stawka podatkowa) możemy przystąpić do dalszego obniżania wysokości naszego zobowiązania podatkowego, poprzez odliczanie stosownych ulg. W tym przypadku, katalog ulg przysługujących od podatku jest dużo węższy niż w przypadku odliczanych od dochodu, a należą do niego następujące ulgi:

1. Składki zdrowotne – w przypadku odprowadzania składek zdrowotnych do ZUS, możemy je odliczyć od kwoty naszego podatku. Znajdziemy je na druku RMUA i w PIT-11, który pracodawca jest zobowiązany nam przekazać.
2. Ulga na dzieci tzw. prorodzinna – jedna z najpopularniejszych ulg. Przysługuje ona rodzicom sprawującym opiekę nad dzieckiem do ukończenia przez nie 25 roku życia. Co roku Ministerstwo Finansów określa jej wysokość w zależności od ilości dzieci. Należy jednak pamiętać, że mimo iż sprawujemy opiekę nad dzieckiem, nie zawsze możemy skorzystać z tej ulgi – np. w sytuacji, gdy dziecko zarabia i osiąga dochód określony przez Ministerstwo, wówczas nie można skorzystać z ulgi.
3. Ulga abolicyjna, tj. dot. podatku z zagranicy – przysługuje osobom odprowadzającym podatki za granicą. Na podstawie poświadczenia o wartości zapłaconego podatku w innym kraju, możemy skorzystać z tej ulgi.
4. Ulga odsetkowa – jeżeli płacimy w banku kredyt, czy inne zobowiązanie, wówczas odsetki od tego zobowiązania możemy na podstawie potwierdzenia z banku odliczyć od podatku.

A ten cały 1% to co?

W ostatnim czasie słyszymy dużo o 1% na cel pożytku publicznego. To również ulga odliczana od naszego podatku na konkretny podmiot wpisany do KRS oraz posiadający status organizacji pożytku publicznego. Ich wykaz dostępny jest m.in. na stronie prowadzonej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pozytek.gov.pl. Jeżeli uznamy, że chcemy aby jakaś część naszego podatku została przeznaczona na pożyteczny cel, wystarczy w odpowiednim miejscu, na ostatniej stronie rocznego zeznania podatkowego PIT-37 wpisać numer KRS organizacji, której chcemy przekazać swój 1% z ewentualnymi adnotacjami. O tę kwotę ulegnie obniżeniu nasze zobowiązanie podatkowe.

KANCLEX Porady Prawne Gdynia