Do zawarcia związku małżeńskiego – jak powszechnie wiadomo – wystarczą dwa zgodne oświadczenia woli złożone przez tzw. nupturientów przed kierownikiem USC lub duchownym danego związku wyznaniowego, określane jako „sakramentalne tak”. Zawartego w ten sposób małżeństwa, w naszym porządku prawnym, nie da się jednak równie łatwo rozwiązać i konieczne staje się wystąpienie na drogę sądową. Co zatem zrobić, by dobrze przygotować się do tej procedury?
Spróbować porozumieć się z małżonkiem
Niektóre małżeństwa są zgodne co do tego, iż chcą się rozwieść. W innych zaś na rozwodzie zależy tylko jednej ze stron, podczas gdy druga zamierza bronić związku. Zanim udacie się (bądź jedno z Was się uda) do prawnika, spróbujcie porozmawiać ze sobą, ustalić najważniejsze kwestie. Dzięki temu zyskacie nie tylko czas i zaoszczędzicie pieniądze, ale również zmniejszycie związany z rozwodem stres.
WAŻNE: W razie zaistnienia trudności w dojściu do porozumienia między małżonkami, warto skorzystać z pomocy mediatora. Jego zadaniem będzie zatroszczenie się o to, żeby Wasze rozmowy przebiegały w pozytywnej atmosferze i prowadziły do wypracowania kompromisu, który procentuje szybszym oraz mniej dramatycznym przebiegiem rozprawy w sądzie.
Z orzekaniem o winie, a może jednak bez?
Najprostsza sytuacja zachodzi wówczas, gdy obydwoje z małżonków pragną szybkiego i bezkonfliktowego rozwiązania małżeństwa. Wówczas orzekanie o winie jednego bądź obojga z partnerów przez sąd znacznie przedłuży postępowanie oraz dostarczy negatywnych doświadczeń w postaci tzw. „prania brudów” na sali sądowej.
Niemniej jednak czasami, kiedy wina jednej ze stron jest oczywista (np. zdrada i porzucenie), a na skutek rozstania strona pokrzywdzona znajdzie się w trudnej sytuacji materialnej, wyrok rozwodowy z orzeczeniem winy znacznie ułatwi dochodzenie alimentów (dla siebie, nie dla dzieci!) od małżonka wyłącznie winnego.
UWAGA: Podjęcie decyzji o tym, czy będziemy domagać się w pozwie rozwodowym orzeczenia przez sąd o winie jest jedną z ważniejszych, jakie należy podjąć przed wystąpieniem do sądu. Determinuje ona zarówno przebieg i tempo procesu, jak i może mieć wpływ na późniejsze losy, już po wydaniu wyroku rozwodowego.
Plan wychowawczy
Parom, które nie posiadają wspólnego potomstwa łatwiej przebrnąć przez procedurę rozwodową – jeżeli ustała między nimi więź, nie m konfliktu ani nie domagają się orzeczenia przez sąd o winie, to rozwód mogą uzyskać już na pierwszej rozprawie. Jeżeli jednak małżonkowie mają małoletnie dzieci, sąd może nawet odmówić rozwiązania związku małżeńskiego, kierując się ich dobrem.
Zatem co robić, aby uniknąć takiej sytuacji? Najlepiej opracować razem tzw. plan wychowawczy, w którym zadecydujecie o kwestiach dotyczących wychowania Waszych dzieci, m. in. o tym, u którego z rodziców na stałe zamieszkuje, jak często widuje się z drugim rodzicem, z kim i w jakiej części spędza wakacje oraz ferie i wielu innych. Sąd podczas orzekania bierze pod uwagę wspólną, zgodną wolę rodziców. Tutaj również możecie ustalić proponowaną wysokość alimentów na każde z dzieci. Warto zatem poświęcić czas i energię, porozmawiać zarówno ze sobą, jak i z dziećmi, aby Wasz plan w oczach sądu zyskał uznanie.
A co z majątkiem?
Podział majątku wspólnego niejednemu spędza sen z powiek. Sprawy w sądzie potrafią toczyć się latami, utrudniając, a nawet uniemożliwiając byłym małżonkom gospodarowanie dorobkiem wspólnego życia.
Jak zatem uchronić siebie przed znalezieniem się w takiej sytuacji? Jeżeli tylko istnieje cień szansy na porozumienie się z małżonkiem w kwestii podzielenia majątku wspólnego, należy ją wykorzystać. Kiedy dojdziecie do kompromisu, sporządźcie planu podziału. Taki plan możecie przedstawić w sądzie, wraz z wnioskiem o dokonanie podziału majątku wspólnego w wyroku rozwodowym.
WAŻNE: Sąd orzekając rozwód nie rozstrzyga z urzędu kwestii podziału majątku. Zrobi to, ale tylko na wniosek strony i tylko wtedy, kiedy nie przedłuży to nadmiernie postępowania! Po rozwodzie można wnosić o dokonanie podziału majątku wspólnego w osobnym postępowaniu. Takie sprawy zazwyczaj trwają długo, a postępowanie jest żmudne i kosztowne, szczególnie, gdy strony nie przejawiają woli porozumienia.
O majątku wspólnym zawsze można również zadecydować u notariusza. Ta droga jest otwarta zarówno przed złożeniem pozwu rozwodowego, jak i po rozwiązaniu małżeństwa. Niektórych wprawdzie może zniechęcać koszt takiego załatwienia sprawy (szczególnie, gdy w skład majątku wchodzą wartościowe nieruchomości), niemniej jednak pamiętajmy, że przed notariuszem to my jesteśmy głównymi decydentami i mamy wyłączny wpływ na ostateczny kształt podziału. Sąd nie musi w pełni uwzględnić naszej woli; on tylko się nią kieruje. Ponadto warto pamiętać, iż czas oczekiwania na sądowe rozstrzygnięcie sprawy może być długi i działać niekorzystnie na nasze interesy.
Rola mediatora
Wbrew pozorom rola mediatora w sprawach o rozwód jest dość znacząca. Przede wszystkim może ułatwić porozumienie nawet bardzo zwaśnionym stronom. Konflikty, które stają się przyczyną złożenia wniosku rozwodowego można czasem rozwiązać spokojną, szczerą rozmową. Obecność osoby trzeciej, bezstronnego mediatora, pozwala opanować emocje i porozumieć się z współmałżonkiem.
Mediacja to przede wszystkim droga dla tych, którzy denerwują się, czy boją wizyty na sali sądowej. Spotkanie w nieformalnych warunkach pozwala na ustalenie spornych kwestii z dala od negatywnych emocji i niepotrzebnego stresu. Wynik mediacji jest dla sądu wiążący, o ile nie narusza prawa, a zatem to na tym etapie można niejako „się rozwieść”, a sąd wyłącznie potwierdzi ustalenia rozchodzących się małżonków.
Należy podkreślić, że od stycznia 2016r. mediacja w sprawach o rozwód jest co do zasady obowiązkowa. Wprawdzie strony mogą z niej zrezygnować, ale czy nie lepiej dogadać się między sobą, zamiast przysłowiowo „prać brudy” w sądzie? Mediacja to komfort, dyskrecja, szybkość i świadomość, że sami decydujemy o sobie. Może więc warto z niej skorzystać, zanim złożymy pozew i pójdziemy na noże?
Powyższy tekst zawiera jedynie przykłady i sugerowane rozwiązania. Każda sytuacja - szczególnie w tak delikatnej kwestii, jak rozwód - jest inna i wymaga indywidualnej analizy. Jeżeli potrzebujesz pomocy i znalezienia rady na Twój konkretny problem, zapraszamy do skontaktowania się z nami. Przypominamy, iż możecie u nas skorzystać nie tylko z porady prawnej, ale również z pomocy mediatora.
