Do spółki komandytowej – podobnie jak do spółki partnerskiej – mają zastosowanie przepisy regulujące spółkę jawną. W związku z tym w dzisiejszym artykule poradnikowym swoją uwagę skoncentrujemy na elementach charakterystycznych dla naszej dzisiejszej bohaterki – spółki komandytowej.
Komplementariusz i komandytariusz
W spółce komandytowej wyróżniamy dwie „kategorie” wspólników: komplementariusza i komandytariusza. Kto jest kim w spółce i jak kształtuje się ich odpowiedzialność wobec wierzycieli? Otóż:
– komplementariusz – to ten ze wspólników, który za zobowiązania spółki odpowiada wobec wierzycieli bez ograniczenia;
– komandytariusz – to wspólnik, którego odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest ograniczona.
KSH stanowi, że w każdej spółce komandytowej MUSI być co najmniej jeden komplementariusz i co najmniej jeden komandytariusz. Nie ma zatem możliwości powołania do życia spółki składającej się z samych komplementariuszy lub samych komandytariuszy.
Firma
Zgodnie z KSH, firma spółki powinna być utworzona według następujących zasad:
– zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy;
– zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa” (dopuszczalny w obrocie skrót: sp.k.);
– jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna – także pełne brzmienie jej firmy (nazwy) z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa”/”sp.k.” (stąd spotykane w obrocie firmy o brzmieniu: „sp. z o.o. sp.k.”);
– nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki!
UWAGA: W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Umowa i powstanie spółki
Podstawowym aktem prawa wewnątrz spółkowego, regulującego ustrój i funkcjonowanie spółki jest jej umowa. KSH ustanawia dla niej wymóg formy aktu notarialnego.
Istnieje również możliwość – tak samo, jak w przypadku spółki jawnej – skorzystania ze wzorca umowy dostępnego w formie elektronicznej na stronie Ministerstwa Gospodarki. Do skutecznego zawarcia umowy spółki przy użyciu wzorca konieczne jest opatrzenie jej kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Spółka komandytowa powstaje w chwilą wpisu do rejestru, nie zaś z chwilą zawarcia umowy. Jest to oczywiście rejestr przedsiębiorców KRS.
Wkład, a suma komandytowa
Wkłady to określone w umowie spółki sumy pieniężne lub inne przedmioty (tzw. aporty) wnoszone przez WSZYSTKICH WSPÓLNIKÓW. Ich wniesienie stanowi wyposażenie spółki w majątek niezbędny do jej funkcjonowania.
Suma komandytowa to po prostu kwota określona w umowie spółki. Jej wysokość stanowi zakres odpowiedzialności każdego z komandytariuszy za zobowiązania spółki. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.
WAŻNE: Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki. Zatem jeżeli suma komandytowa zostanie ustalona na poziomie 5 000, 00 zł, a komandytariusz wniesie tytułem wkładu 5 000,00 zł, to za zobowiązania spółki odpowiada jedynie wniesionym wkładem. W przypadku zwrotu wkładu w całości albo w części odpowiedzialność zostaje przywrócona w wysokości równej wartości dokonanego zwrotu.
Reprezentacja i stosunki wewnętrzne
Prawo reprezentowania spółki wobec osób trzecich przysługuje tylko komplementariuszom.
Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Jeżeli zaś dokona czynności tak, jakby był komplementariuszem nie informując osoby trzeciej o swoim statusie w spółce, odpowiada za skutki tej czynności bez ograniczenia.Prowadzenie spraw spółki należy co do zasady do komplementariuszy.
Komandytariusz co do zasady nie ma prawa ani obowiązku ich prowadzenia. Niemniej jednak umowa spółki może w tym przypadku stanowić inaczej i nałożyć na komandytariusza konkretne prawa związane z prowadzeniem spraw spółki. Istotne jest jednak, że prawa te są ściśle związane z osobą komandytariusza i w razie zbycia wkładu nie przechodzą na nabywcę.
Najsilniejszym prawem komandytariusza jest prawo do żądania odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądania ksiąg i dokumentów celem sprawdzenia ich rzetelności. Prawa tego nie można wyłączyć umową ani w żaden inny sposób.
Ponadto KSH stanowi, że w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki (np. zbycie nieruchomości) wymagana jest zgoda komandytariusza. W tej kwestii również umowa spółki może stanowić inaczej i np. uchylić wymóg uzyskania powyższej zgody.
Komandytariusz ma również prawo udziału w zyskach spółki, a jego udział jest proporcjonalny do rzeczywiście wniesionego wkładu – chyba że umowa spółki przewiduje inne rozwiązania. Jeżeli zadeklarowany wkład nie został opłacony w całości, zysk przeznaczany jest w pierwszej kolejności na uzupełnienie wkładu.
W razie zanotowania przez spółkę w danym roku straty, komandytariusz uczestniczy w niej jedynie do wartości umówionego wkładu (nie wniesionego!).
WAŻNE: Śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Jego prawa przechodzą na spadkobierców, którzy powinni wskazać spółce jedną osobę do wykonywania ich praw.
Jeżeli masz pytania, chciałbyś się poradzić, czy potrzebujesz pomocy w założeniu działalności gospodarczej – skontaktuj się z Nami. Przeprowadzimy Ciebie Drogi Czytelniku przez wszystkie procedury, wyjaśnimy zawiłości, abyś mógł cieszyć się swoją spółką i ją rozwijać.
